“Onze cruciale rol blijven vervullen in de steeds sneller evoluerende maatschappij, is enkel mogelijk binnen de dynamische en talentvolle omgeving die we zijn. Ik ben heel trots om daar deel van uit te maken.”
Dertig jaar lang al speelt Belnet, vaak achter de schermen, een cruciale rol in de werking van onderzoeksinstellingen, hoger onderwijs en federale en regionale overheden. In 1993 werd het opgericht als een puur onderzoeksprogramma binnen het Federale Wetenschapsbeleid. Het telde toen 3 werknemers en 27 aangesloten organisaties. Vandaag zetten 80 Belnet-werknemers zich dag in dag uit in voor hun sleuteltaken als NREN en ver daarbuiten.
Leuk detail: dit jaar viert ook Dirk Haex zijn 20e werkjaar bij Belnet. Dirk startte er in 2003 als Senior Engineer en zag in die 20 jaar – waarvan de laatste jaren als Technisch en momenteel Algemeen Directeur – Belnet evolueren tot de volwassen, veelzijdige en niet meer uit onze maatschappij weg te denken organisatie die het vandaag is.
Een uitstekende gelegenheid voor dit mooie interview met Dirk, dacht De Tijd eerder deze maand. En omdat de plaats daar natuurlijk beperkt was, schoven we ook zélf aan tafel met Dirk voor een nog uitgebreider gesprek, dat we in twee delen publiceren op onze website.
Vandaag in deel 1 staan we stil bij heden en verleden – welke rol vervult Belnet vandaag en hoe hebben de dertig voorbije jaren die vormgegeven? – om in deel twee de blik vooral op de toekomst te richten.
Voor de lezers die Belnet slechts gedeeltelijk kennen, vallen we meteen binnen met wellicht de moeilijkste vraag: kan je de complexe rol van Belnet zo kort mogelijk uitleggen?
Dirk: “Vooral die ‘kort’ is moeilijk (lacht). Want Belnet is in die dertig jaar almaar belangrijker geworden in steeds verder uiteenlopende domeinen. Laat ik beginnen met onze kerntaken, eerst die als Nationaal Onderzoeksnetwerk. Ruim 650.000 studenten, docenten, onderzoekers en administratieve medewerkers in 147 instellingen - hogescholen, universiteiten, onderzoekscentra, ziekenhuizen en federale wetenschappelijke instellingen - maken gebruik van de Belnet-dienstverlening. Studenten en onderzoekers kennen ons wellicht het best van eduroam, dat hun eenvoudige en beveiligde toegang biedt tot het draadloze netwerk van hun eigen en andere deelnemende organisaties. Daarnaast werken meer dan 215.000 medewerkers van meer dan 100 federale overheidsinstellingen en organisaties in de publieke sector op het Belnet-netwerk.
En eigenlijk impacteert Belnet zowat alle Belgische inwoners, vaak zonder dat ze het weten. Iedereen kent wel e-govdiensten zoals My eBox, TaxOnWeb, en MyPension. Wel, die worden via het Belnet-netwerk ter beschikking gesteld aan de Belgische burgers en bedrijven. Daarnaast vindt een groot deel van het internetverkeer dat mensen thuis of op het werk consumeren, zijn weg vanuit ISP’s zoals Proximus en content providers zoals Netflix via BNIX, ons ‘rondpunt’ van het Belgische internet.
Belnet werkt op ook andere vlakken mee aan de technologische vooruitgang. Zo ondersteunt Belnet als gemandateerde organisatie van de EOSC Association mee de shift naar Open Science, via het BeQCI-consortium de uitrol van een Belgisch quantumcommunicatienetwerk,…We zijn ook verbonden met het pan-Europese onderzoeksnetwerk GÉANT.”
Een interview over 30 jaar Belnet kan uiteraard niet zonder een terugblik op de belangrijkste mijlpalen. Welke gebeurtenissen en evoluties hebben Belnet volgens jou gemaakt tot wat het vandaag is?
Dirk: “Ook dat is geen makkelijke om samen te vatten. Als eerste kan ik niet om het jaar 1995 heen: daarin hebben we mee ISPA, de Belgische federatie van internet service providers waarvan ik sinds dit jaar ook een van de boardmembers ben, en BNIX opgericht en zijn we ook verbonden met de voorloper van GÉANT.
In de jaren 2000 nam onze scope enorm toe. Eerst kregen we naast onderzoeksinstellingen en hoger onderwijs ook overheidsklanten en ontwikkelden we FedMAN, kort voor ‘Federal Metropolitan Area Network’ – sinds 2017 zijn we daar als ‘service owner’ binnen G-Cloud (de community cloud van de overheid) trouwens operationeel en strategisch het unieke aanspreekpunt voor – een belangrijke verantwoordelijkheid waar we heel trots op zijn.
Enkele jaren later startten we ook een langdurige samenwerking met de Waalse en Vlaamse overheid rond toegang tot het Belnet-netwerk voor erkende hogeronderwijsinstellingen. En de wet van 6 mei 2009 breidde de verantwoordelijkheid van Belnet nog verder uit rond specifieke activiteiten en telematicanetwerken van de publieke autoriteiten, administraties en overheidsinstellingen.
Begin jaren ‘20 kregen we ook belangrijke rollen bij verschillende innovatieprojecten, o.a. binnen EOSC Focus en BeQCI en namen we het beheer van de WAN’s van de overheid over, waarmee federale overheidsdiensten (FOD’s) ook hun centrale locaties naadloos met het hoofdkwartier in Brussel op één netwerk met elkaar kunnen verbinden.” Dit is de tweede dienst waarvoor we ‘service owner’ zijn binnen G-Cloud.
Bezoek onze rubriek "Geschiedenis" voor een meer volledige kroniek van alle mijlpalen van Belnet.
Op een aantal van die taken komen we later nog uitgebreider terug, maar nu we bij de jaren ’20 zijn aanbeland, kunnen we niet rond COVID heen. Die had grote impact op alles en iedereen, dus ongetwijfeld ook op Belnet.
Dirk: “Absoluut. Als je weet welke cruciale schakels onderzoeksnetwerken en overheden op dat moment waren, was het nog belangrijker dan ooit dat zij konden rekenen op een performant en stabiel netwerk. Ook het hoger onderwijs moest zo goed mogelijk kunnen doorgaan vanop afstand. Dat zette iedereen hier uiteraard extra op scherp.
We zagen de impact van corona ook op BNIX, dat kreeg recordtrafiek te verwerken met gemiddeldes van 220 gigabit per seconde en pieken van boven de 600 gigabit per seconde. Nooit geziene cijfers voor het Belgische internet, die het overigens vlekkeloos heeft verwerkt. Want BNIX is altijd voorzien op onverwachte omstandigheden – dat zal ook zo zijn voor het vernieuwde platform dat we in de eerste helft van volgend jaar volledig gaan uitgerold hebben. Interessant was ook dat de trafiekpieken plots verschoven van ’s avonds naar overdag, vooral vanwege het massale thuiswerk.”
Helaas ook ‘populair’ in de twenties: DDoS-aanvallen…
“Een fenomeen waar we inderdaad mee te maken krijgen, en waarbij de aanvallen steeds gesofisticeerder worden. Soms zijn ze specifiek gericht op ons Belnet-netwerk, andere keren dan weer op bijvoorbeeld overheidswebsites en -diensten of onderwijsinstellingen. Ze hebben ook effectief problemen veroorzaakt, dat is bijna onvermijdelijk, maar al bij al mogen we als team heel fier zijn op de manier waarop we die aanvallen meestal hebben afgeweerd, en zo niet toch snel en zonder ernstige gevolgen opgelost, met snelle communicatie richting betrokken klanten.
We hebben de afgelopen twee jaar stevige investeringen gedaan op dit vlak, waaronder onze dedicated ‘Advanced DDoS Security’-dienst. Die beschermt onze klanten en hét nationaal onderzoeksnetwerk en bijhorende diensten nog beter tegen volumetrische cyberaanvallen. We bereiden ons ook voor op de aankomende NIS2-wetgeving. Dat is een belangrijke update van de Europese regelgeving over het beveiligen van netwerken en informatie waar federale overheden onder vallen en ook Belnet als partner voor het hele hoger onderwijs.”
Snel terug naar de positieve verhalen, en dan mag één topic zeker niet ontbreken: GÉANT. Waarom is dat netwerk zo belangrijk voor onze maatschappij?
Dirk: “De korte uitleg is “samen zijn we sterker!”. GÉANT is een consortium van 36 nationale onderzoeksnetwerken, waaronder Belnet, en is als dusdanig écht een cruciale partner voor alle Belnet-klanten en hun achterliggende eindgebruikers. Het speelt een cruciale rol bij het faciliteren van samenwerking en gegevensuitwisseling tussen onderzoeksinstituten en universiteiten op Europees niveau. Daardoor liggen heel wat innovaties in oorsprong bij GÉANT. En ik verwacht in de toekomst dat de rol van GÉANT nog zal toenemen en verschuiven, en ik kijk er enorm naar uit om dat proces als lid van de GÉANT-associatie mee vorm te geven.”
Meer informatie over de missie van GÉANT.
Zelf ben je Belnet nu al 20 jaar trouw, wat bevalt je zo aan je job?
Dirk: “Werken voor zo’n belangrijke organisatie geeft zowel het volledige team als mijzelf erg veel voldoening. Ons werk blijft ook inhoudelijk altijd heel interessant. De steeds versnellende maatschappelijke en technologische veranderingen en uitdagingen hebben immers een grote impact op de manier waarop we onze kerntaken vervullen en op de uitdagingen die daarmee gepaard gaan. Dat is enkel mogelijk in de dynamische en talentvolle omgeving die we zijn, en waar ik met veel trots deel mag van uitmaken. Het dwingt ons ook om altijd vooruit te blijven kijken: we zijn volop aan het werken aan een nieuwe strategie voor 2025-29, inclusief nieuwe visie en daaraan gekoppeld vernieuwde branding en website.”
Bij die toekomst – ook die van GÉANT – staan we binnenkort stil in deel 2. We gaan dan ook dieper in op Belnets betrokkenheid en visie rond tot de verbeelding sprekende domeinen als open science, quantum computing en AI, waarvoor Belnet verschillende innovatieprojecten mee trekt. Hou dus zeker onze LinkedIn-pagina in het oog.